به طور کلی دستگاه شیکر آزمایشگاهی برای مخلوط کردن مواد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیکر آزمایشگاهی نیز یکی از تجهیزات اساسی آزمایشگاه‌های علمی، پزشکی، شیمی، بیولوژی و… است که برای مخلوط کردن نمونه‌ها و تولید نمونه‌های آزمایشگاهی از فرآیند تکان دادن استفاده می‌کند. اغلب این دستگاه‌ها دارای قابلیت تنظیم زمان و سرعت تکان دادن هستند و انواع بسیار مختلف آن‌ها، شیکر‌های دستی تا شیکر‌های بزرگ اتوماتیک را شامل می‌شود. برای آشنایی بیشتر با شیکر آزمایشگاهی و انواع آن با ما در ادامه متن همراه باشید.
دستگاه شیکر چیست؟
دستگاه شیکر نوعی دستگاه آزمایشگاهی است که با استفاده از یک صفحه و حرکت کردن آن، مواد مختلف را مخلوط می‌کند. در واقع، مواد مختلف و نمونه‌های آزمایشگاهی بر روی صفحه دایره‌ای یا مستطیل شکل دستگاه شیکر قرار می‌گیرند و با انجام حرکت‌های دورانی، رفت و برگشتی، چرخشی، لرزشی، زاویه‌دار و الاکلنگی، توسط دستگاه، نمونه‌ها با یک دیگر مخلوط می‌شوند. صفحات شیکر‌ها دارای ابعاد گوناگونی برای قرار‌گیری پلیت، میکروپلیت، بالن و… می‌باشند و به دلیل تاثیر بسیار زیاد مخلوط نمونه‌ها بر نتیجه آزمایش، شیکر‌ها اهمیت بسیار زیادی دارند.
انواع شیکر آزمایشگاهی و کاربردها
شیکر‌های آزمایشگاهی انواع بسیار مختلفی دارد که رایج‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
شیکر آزمایشگاهی خورشیدی یا روتوشیکر
روتوشیکر‌ها دارای یک صفحه چرخشی هستند که دور محور خودشان می‌چرخد و ظروف آزمایشگاهی یا نمونه‌ها بر روی این صفحه قرار می‌گیرند. این شیکر‌ها همچنین دارای یک لامپ ال‌ای دی یا خورشیدی می‌باشند که از طریق آن‌ها حرارت لازم برای نمونه‌ها فراهم می‌شود. روتوشیکر‌ها به طور کلی به منظور مخلوط کردن نمونه‌ها در آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی، بیوشیمیایی و بیولوژیکی و همچنین مخلوط کردن رنگ‌ها و ترکیبات واکنش‌های شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شیکر آزمایشگاهی اوربیتالی
این شیکر دارای توانایی ایجاد حرکات گردان است و ظروف آزمایشگاهی که بر روی صفحه نگهدارنده آن قرار می‌گیرد را به صورت حلقه‌ای به دور یک محور می‌چرخاند. صفحه نگهدارنده در شیکر اوربیتالی که نوعی شیکر مکانیکی است، به وسیله یک موتور حرکت می‌کند و فاقد قابلیت تنظیم زاویه و سرعت حرکت می‌باشد. این شیکر‌ها معمولا در آزمایشگاه‌های شیمیایی، بیوشیمیایی، بیولوژیکی و… مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای مخلوط کردن مواد رنگرزی، تشخیص ویروس‌ها و بیماری‌ها و انجام آزمایش‌های ایمنی کاربرد دارند.
شیکر انکوباتور آزمایشگاهی
این شیکر‌ها در واقع ترکیبی از انکوباتور و شیکر هستند و علاوه بر توانایی تکان دادن نمونه‌ها و مخلوط کردن آن‌ها، می‌توانند نمونه‌ها را در شرایط مطلوب دمایی نگهداری کنند. شیکر‌های انکوباتور به دلیل داشتن توانایی تکان دادن و تامین مواد مغذی و اکسیژن به صورت همزمان، معمولا برای رشد سلول مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شیکر آزمایشگاهی صفحه ای
شیکر آزمایشگاهی صفحه‌ای دارای یک صفحه رومیزی با ابعاد مختلف است و به صورت افقی حرکت می‌کند. نحوه کار این شیکر‌ها به گونه‌ای است که نمونه مورد نظر بر روی این صفحه قرار گرفته و پس از تنظیم زمان حرکت و سرعت حرکت صفحه، دستگاه شروع به کار می‌کند.
شیکر آزمایشگاهی موجی
این شیکر‌ها یکی دیگر از شیکر‌های مکانیکی هستند که ظرف‌های آزمایشگاهی را به صورت موجی به جلو و عقب حرکت می‌دهند و معمولا دارای یک صفحه نگهدارنده ظروف آزمایشگاهی می‌باشند. شیکر‌های موجی اغلب دارای کلید‌های کنترلی برای کنترل سرعت و مدت زمان حرکت صفحه‌ای می‌باشند و قابلیت تنظیم زاویه و دور موجی دارند.
علاوه بر موارد فوق، می‌توان به شیکر‌های خطی، شیکر‌های مغناطیسی و شیکر‌های تراکم ساز نیز اشاره کرد. لازم به ذکر است که، انتخاب شیکر ها به نوع نمونه، امکانات شیکر و کاربرد آن ها بستگی دارد.