اجزای اتوکلاو | نحوه کار با دستگاه اتوکلاو

اجزای دستگاه اتوکلاو شامل قطعاتی است که در این مقاله قصد داریم به آنها اشاره کنیم. قطعات دستگاه اتوکلاو و توصیه های مربوط به نگهداری هریک از آنها بصورت مجزا موارد دیگری است که با مطالعه این مقاله به آنها دست خواهید یافت. اگر آماده اید با هم تمامی این اجزا را بررسی کنیم!

اجزای دستگاه اتوکلاو

شرح مختصری از معمول ترین مسیرهای گردش بخار اتوکلاو در زیر آمده است. اینکه دستگاه اتوکلاو چیست و چه مدل هایی دارد را در قبلاً در مقاله ای جداگانه بطور مفصل توضیح داده ایم. اینک به معرفی قطعات اتوکلاو می‌پردازیم که به شرح زیر است:

• دریچه ایمنی (Safety Valve) دستگاه اتوکلاو: از مهمترین اجزای اتوکلاو آزمایشگاهی می‌باشد. دریچه ایمنی ابزاری است که از افزایش فشار بخار بیش از یک مقدار معین جلوگیری می‌کند. سازندگان این دریچه‌ها را در اتاقک استریلیزاسیون و نیز محافظ بیرونی نصب می‌کنند.

• فشارسنج اتاقک اتوکلاو (Chamber Manometer): دستگاه اتوکلاو بر روی اتاقک آن یک قطعه ای دارد که اصطلاحاً به آن فشارسنج می‌گویند. این قطعه از اجزا اتوکلاو همانطور که از نامش نیز پیداست، ابزار مکانیکی است که فشار بخار در اتاقک استریلیزاسیون را نشان می‌دهد.

• فشارسنج بیرونی اتوکلاو (Jacket Manometer): این قطعه، ابزار مکانیکی است که فشار بخار را در داخل محافظ بیرونی اتوکلاو نشان می‌دهد. فشار و دمای اتوکلاو قابل تنظیم است. فشار آن با قشار سنج و دمای آن با دماسنج مورد استفاده در این دستگاه!

• درب اتوکلاو (Autoclave Door): یکی دیگر از اجزای دستگاه اتوکلاو است که اتاقک استریلیزاسیون را از محیط بیرون جدا می‌کند. معمولاً ابزار ایمنی دارد و زمانی که فشار درون اتاقک بالا است، از باز شدن درب ممانعت می‌کند. همچنین درزگیرهایی برای جلوگیری از خروج بخار از اتاقک در زمان کار دستگاه دارد. درب های اتوکلاو آزمایشگاهی ممکن است به صورت دستی و یا الکترومکانیکی عمل کنند.

• دستگیره درب (Door Handle): ابزاری که در بعضی دستگاه ها به کاربر اجازه باز و بستن درب را می‌دهد. معمولاً برای فعال کردن در دستگاه ها با گنجایش بیشتر از سیستم های موتوری استفاده می‌شود.

• چمبر استریلیزاسیون اتوکلاو (Sterilization Chamber): چمبر واژه ای انگلیسی به معنای اتاقک یا محفظه است. چمبر استریلیزاسیون همان اتاقک استریلیزاسیون است فضایی که وسایل و موادی که باید استریل شوند، قرار داده می‌شوند. این قطعه از اجزای اتوکلاو زمانی که درب اتاقک بسته است، محفظه از فضای بیرون جدا می‌شود و هنگامی که فرایند استریلیزاسیون در حال انجام است اتاقک با بخار پر و تحت فشار قرار می‌گیرد.

• مجرای تخلیه مایع غلیظ درون اتاقک سترون سازی (Chamber Condensation Evacuation Line): مجرایی که مایع غلیظی که در اثر فرآیندهای انتقال گرما بین بخار و لوازمی که استریل می‌شوند ایجاد می‌شود را جمع‌آوری می‌کند.

• دماسنج (Thermometer): در ساختار دستگاه اتوکلاو دماسنج نیز استفاده شده است. وسیله ای که دمای مراحل استریلیزاسیون را در اتاقک اتوکلاو نشان می‌دهد.

• مجرای تخلیه مایع غلیظ محافظ بیرونی (The jackets Evacuation Line): مجرایی که مایع غلیظ تشکیل شده در اثر انتقال گرما بین بخار و دیواره های محافظ را خارج می‌کند از دیگر قطعات اتوکلاو است که می‌توان آنرا از مهمترین اجزای این دستگاه آزمایشگاهی نام برد.

• خروجی بخار در پایان چرخه (Vapour Exit at the End of the Cycle): با تمام شدن چرخه استریلیزاسیون، بخار از طریق روش های کنترل شده ای بنام خروجی های بخار دستگاه اتوکلاو از آن خارج می‌شود.

• محدود کننده عبور بخار در چرخه استریلیزاسیون مایعات (Vapour Passage Restriction for Liquid Sterilization Cycle): یکی دیگر از اجزای اتوکلاو آزمایشگاهی محدودکننده عبور بخار مایعات می‌باشد. ابزار مکانیکی ای که عبور بخار را در چرخه استریلیزاسیون مایعات محدود می‌کند تا دما به شیوه‌ای کنترل شده کاهش یابد و از جوشیدن مایعات استریل شده جلوگیری شود.

بخوانید: آشنایی با نحوه نصب دستگاه اتوکلاو

مجاری مختلف اتوکلاو

علاوه بر اجزای اتوکلاو که در بالا نام آنها ذکر شد، مجراهای مختلفی هم در این دستگاه آزمایشگاهی به کار میروند که در ادامه آنها را بررسی میکنیم:

• مجرای تخلیه بخار در استریلیزاسیون مایعات (Vapour Evacuation Duct for Sterilization of Liquids): مسیری که بخار در زمان استریلیزاسیون مایعات با عبور از درون محدودکننده بخار (شرح داده شده در بالا) طی می‌کند.

• لوله تخلیه بخار در استریلیزاسیون با چرخه سریع (Vapour Evacuation Line During the RapidSterilization Cycle): مسیری که بخار هنگامیکه یک چرخه استریلیزاسیون سریع در حال انجام است، طی می‌کند.

• لوله تامین بخار (Vapour Feed Line): یک لوله که اتوکلاو را با بخار تغذیه می‌کند. این قطعه از اجزای اتوکلاو، کنترل ها و ضمائمی دارد که سبب رسیدن بخار به اتوکلاو در شرایطی که برای چرخه استریلیزاسیون قید شده است می‌شود.

• دریچه فیلتردار ورود هوا (Air Admission Valve Filter): وسیله ای که در پایان چرخه استریلیزاسیون به هوای فیلتر شده اجازه عبور می‌دهد. این دریچه، فشار اتاقک استریلیزاسیون را با فشار اتمسفر، برابر می‌کند.

• محافظ (Jacket): فضایی در اطراف اتاقک استریلیزاسیون که بخار در آن گردش می‌کند. هدف آن انتقال گرما به اتاقک و به حداقل رساندن میزان مایع غلیظ شده است. این فضا از طریق لوله هایی که توسط دریچه های الکتریکی کنترل می‌شوند به اتاقک و فاضلاب اتصال دارد. همه اتوکلاوها محافظ ندارند. برخی از سازندگان، اجزای اتوکلاو را طوری کنار هم قرار می‌دهند که با قرار دادن مقاوم های الکتریکی در اطراف اتاقک استریلیزاسیون جایگزین شود.

• دریچه تنظیم ورود بخار: وسیله ای مکانیکی که فشار بخار ورودی به اتوکلاو را کنترل می‌کند. بسته به نوع چرخه انتخاب شده فشار و دما متفاوت خواهد بود. با افزایش فشار، دما بیشتر می‌شود و هرچه فشار کمتر باشد، دما کمتر می‌شود.

• لوله تامین بخار: قطعه‌ای دیگر از اجزای اتوکلاو که به شکل لوله ای است که بخار را از مخزن آب گرم یا تولید کننده بخار به اتوکلاو می‌آورد.

• دریچه بخار (Vapour Trap): وسیله ای که برای حداکثر بهره گیری از انرژی گرمایی بخار طراحی شده است و از خروج بخار از سیستم ممانعت می‌کند. این دریچه فقط به مایع غلیظ تشکیل شده درب اتاقک، محافظ و لوله های اتوکلاو اجازه خروج می‌دهد.

• فاضلاب: لوله جمع آوری و خروج مایع غلیظ تولید شده در اتوکلاو است. امروزه اتوکلاوها از سیستم های کنترل شده با میکرو پرسسور استفاده می‌کنند و هر یک از دریچه‌ها و ضمائم آنها مطابق با برنامه های از قبل تعیین شده در حافظه دستگاه کار می‌کنند. عملکردها در یک سیستم، ثبت می‌گردد و اجازه بررسی مراحل استریلیزاسیون را به کاربر می‌دهد. هر سازنده سیستم های ثبت طراحی شده ای دارد که برای کنترل کیفی ضروری هستند.

• تولید بخار: بخاری که اتوکلاوها استفاده می‌کنند. در وسیله ای تولید می‌شود که با استفاده از انرژی الکتریکی یا سوخت قابل احتراق، انرژی گرمایی را به آب انتقال می‌دهد. این وسایل جوش آورنده آب یا ژنراتور بخار نامیده می‌شوند و یکی از اصلی ترین اجزای اتوکلاو به شمار می‌روند. با توجه به اندازه و استفاده، اتوکلاوها سیستم تامین بخار دارند که از سیستم مرکزی جوش آورنده آب یا از ژنراتور بخار متعلق به دستگاه منشا می‌گیرد و معمولاً با مقاوم های الکتریکی کار می کند و از پیش، داخل دستگاه قرار داده شده یا به عنوان وسیله جانبی توسط سازنده تهیه می‌شوند.

انواع مدل های دستگاه اتوکلاو موجود در تجهیزات آزمایشگاهی آذین:

دستگاه اتوکلاو 10 لیتری دیجیتال

دستگاه اتوکلاو 25 لیتری دیجیتال

دستگاه اتوکلاو 50 لیتری دیجیتال

دستگاه اتوکلاو 75 لیتری دیجیتال

نگهداری تخصصی اجزای اتوکلاو

موارد زیر بعضی نگهداری های تخصصی را شامل می‌شود که برای اجزای دستگاه اتوکلاو طراحی شده و توسط تکنسین شرکت پشتیبان ارائه می‌گردد. چون اتوکلاوها طراحی های مختلف دارند، نکته های قید شده در ذیل فقط برای مدل های معینی از دستگاه قابل اجرا است.

نگهداری دریچه های سولنوئید

1. صدای تولید شده به وسیله بوبین ها (Bobbins or Solenoids) یا سولنوئید ها را بررسی کنید. وجود هر گونه صدای اضافی اعلام خطری است که نشانه بیش از حد داغ شدن سولنوئیدها در اثر عبور جریان برق غیر طبیعی است. با کاهش مقاومت (Z) مدار، جریان متناوب افزایش می‌یابد. زمانی که سولنوئید به طور مناسب با محافظ آهنی و بسته احاطه نشده باشد، چنین اتفاقی می‌افتد. در مدار آهن ربایی، وقتی سولنوئید انرزی دار می‌شود، گرد و خاک می‌تواند با جلوگیری از رسیدن محافظ به موقعیت نهایی سبب ایجاد یک شکاف هوایی شود. قسمت بوبین و هسته اصلی آن از مهمترین اجزای اتوکلاو هستند. آنها را به دقت تمیز کنید، طوری که حرکت پیستون با جرم و کثیفی متوقف نشود.
2. واشرهای فنری (O-ring) بین سولنوئید و بدنه دریچه را پس از باز کردن تعویض کنید.
3. چگونگی نصب دریچه سولنوئید را پیش از باز و جدا کردن آن مطالعه کنید. بعضی از انواع دارای علامت های مشخص نصب هستند، ولی بقیه فاقد چنین اطلاعاتی می‌باشند.
4. وقتی دریچه سولنوئید (Solinoid Valves) را جدا می‌کنید، موقعیت سوراخ هایی را که در تماس با محیط کار هستند، کنترل کنید تا دوباره قادر به سوار کردن دریچه باشید.

تمیز کردن فیلتر بخار

هشدار: پیش از جدا کردن فیلتر بخار، بخار داخل سیستم را از بین ببرید.

1. محافظ را بردارید.
2. شبکه توری را بردارید.
3. به دقت تمیز کنید.
4. شبکه توری را دوباره نصب کنید.
5. محافظ را دوباره در جای خود قرار دهید.

در این قسمت، بعضی از رایج ترین مشکلات توضیح داده شده است. توصیه می‌شود کاربران بسته به تنوع مدل ها و تکنولوژی های موجود از کتابچه راهنمای کاربری برای اتوکلاو استفاده کنند.

فروش تجهیزات آزمایشگاهی در شرکت آذین تجهیز انجام شده و بدلیل واردات مستقیم دستگاه های آزمایشگاهی، با قیمت مناسب آماده تحویل به مشتریان محترم میباشد. باعث افتخار ماست که اعلام کنیم طی سال هایی که بعنوان واردکننده و توزیع کننده لوازم، تجهیزات آزمایشگاهی و مواد شیمیایی مشغول به فعالیت بودیم توانسته‌ایم رضایت هزاران مخاطب و متقاضی را جلب کرده و در این صنعت نمره قابل قبولی از شما بگیریم.

جهت خرید دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی یا دریافت مشاوره رایگان می‌توانید با شماره های تماس 02166578892 و 02166572995 ارتباط گرفته و از کارشناسان فروش ما در آذین تجهیز راهنمایی بگیرید. فروش اتوکلاو آزمایشگاهی با یکسال ضمانت و 10 سال خدمات پس از فروش همراه است.